KENTYPE logo Zamówienie Partnerzy Poradnik O firmie Fonty
spacer
 
 
 


Sprawa dotyczyła
Rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 27 grudnia 2000 r. w sprawie określenia wzoru graficznego pierwszej i ostatniej strony dzienników urzędowych. (Dz. U. Nr 120, poz. 1289)



Szczegóły
Od stycznia 2001 roku - czyli od momentu wejścia w życie ww. Rozporządzenia zmuszeni jesteśmy przekazywać tę informację ze względu na oczywiste błędy występujące w Opisie Wzorów Graficznych Pierwszej i Ostatniej Strony Dzienników Urzędowych,
(Dz.U. strona nr 7157), tj. w Załączniku nr 7 do ww. Rozporządzenia.

Czytamy tamże:

"[...]
I. Opis pierwszej strony
[...]
3. Tytuł dziennika urzędowego
1) wyrazy:
a) „Dziennik Ustaw”,
b) „Monitor Polski”,
c) „Monitor Polski B”,
d) „Dziennik Urzędowy” w odniesieniu do dzienników, o których mowa w § 1 pkt 4-6 rozporządzenia - krój pisma Egyptian jasny 41 pkt, umieszczony 16 mm od marginesu górnego i 19 mm od marginesu zewnętrznego.

[...]

7. Informacja o treści
1) rodzaj aktu normatywnego, aktu prawnego oraz obwieszczenia i ogłoszenia - Univers półgruby, wersaliki spacjowane 9 pkt,
2) numer pozycji - Univers półgruby, 9 pkt,
3) data, tytuł aktu normatywnego, aktu prawnego oraz obwieszczenia i ogłoszenia - Univers jasny, 9 pkt,
4) numer strony - Univers jasny, 9 pkt,
[...]"


Podany w Dzienniku:
- krój pisma „Egyptian jasny” w oczekiwanym tu wizerunku nie istnieje na świecie.
Powinien być określony jako „Egyptian MT 72 Ext”.

- krój pisma „Univers jasny” według standardów światowych powinna to być odmiana „Univers 55” plus dodatkowa odmiana - kursywa „Univers 55 Obl”, o której faktycznie zupełnie zapomniano (!?!?!) a która jest też oficjalnie potrzebna celem każdorazowego składu nazwiska osoby podpisującej.

- krój pisma „Univers półgruby” faktycznie powinien być opisany jako odmiana „Univers 65 Bd”.

O ile w przypadku kroju Univers brak wyraźnego sprecyzowania odmiany nie doprowadzi do większego zamieszania, to podanie nazwy kroju „Egyptian jasny” może doprowadzić sumiennego czytelnika Dziennika Ustaw do frustracji.

Po pierwsze, co autor miał na myśli mówiąc „jasny” ?

Trzeba zrozumieć, że określenie „jasny” w dobie skomputeryzowanego składu publikacji jest w rzeczywistości „bardzo nie jasne”. Dalej warto też obecnym wydawcom przypomnieć, że ww. odmian krojów pism nie potrzeba, w odróżnieniu od dawnego składu tzw. gorącego (z czcionek metalowych), zamawiać dla składu komputerowego w określonej wielkości punktowej np. 41 pkt, gdyż każda dostarczana odmiana pisma pozwala na elektroniczną zmianę stopnia pisma od teoretycznie 1 pkt do nieskończoności.

Dawniej (przed wejściem anglosaskiego nazewnictwa odmian krojów pism) określało się grubość pisma polskimi określeniami jak „cienkie”, „zwykłe”, „półgrube”, „grube” itp.
Stanowi o tym też Norma Branżowa BN-77-7401-15 z 1977 roku („Pismo drukarskie, podstawowe nazwy i określenia”).
Określenie „jasny” może sugerować równie dobrze na odmianę „Light” jak i też „Regular”.
Światowe zbiory typograficzne zawierają wiele przykładów „egipcjanek” czyli antykw linearnych szeryfowych, posiadających odmiany grubościowe od wersji „Light” do wersji „Bold”.

Odnalezienie kroju o nazwie „Egyptian” w odmianie „jasnej” jest więc możliwe, lecz jakie będzie nasze zdumienie, gdy okaże się że żaden taki font nie będzie zgodny optycznie z umieszczonymi w cytowanym Dzienniku Ustaw nr 120 załącznikami graficznymi.

Prezentujemy na tej stronie wybrane fragmenty trzech z nich. Poniżej przykład „Monitora Polskiego”.


Użyty w załączniku krój pisma faktycznie nazywa się „EgyptianMT 72 Ext” i był w owym okresie w wyłącznym posiadaniu firmy AGFA | Monotype.

Porównując powyższy font z innymi egipcjankami widać, że jest on raczej odpowiednikiem odmian grubszych niż cieńszych, a i jak sama nazwa wskazuje „Ext” czyli Extended (poszerzony), krój ten trudno jest zakwalifikować jako „jasny”.

Na naszą uwagę o zaistniałej niezręczności w nazewnictwie Wydział Wydawnictw i Poligrafii Kancelarii Prezesa Rady Ministrów podziękował nam za „[...] wnikliwą analizę treści rozporządzenia [...]” i wyjaśnił, co następuje:

[...] Faktem jest, że faktycznie używano do wykonania omawianych stron wydawnictw fontów Egyptian MT 72 Extended. Natomiast napisanie „Egyptian jasny nie jest kardynalnym błędem, gdyż:
- dokonano skrótu myślowego pomijając określenie
MT 72 Ext,
- dodając określenie
jasny określiliśmy wzrokowo ocenę pisma, gdyż nie jest to pismo ani grube, ani półgrube, nie jest to również pismo pochyłe. [...]

Wydaje się, że jeśli Ustawa podaje z dokładnością do milimetra jakiej długości powinny być linie („zamknięty podwójną linią półgrubą o szerokości 153 mm w odstępie 4 mm od ostatniego numeru pozycji), to tym bardziej nie powinna wprowadzać w błąd takimi „przejęzyczeniami” dotyczącymi głównego kroju pisma używanego do składania nagłówków!

Wiele Urzędów Centralnych i Wojewódzkich oczywiście wierząc w wagę publikowanych aktów prawnych w Dzienniku Ustaw i autorytetu Ustawodawcy nie może sobie wyobrazić istoty tego problemu i próbuje się z nami jako potencjalnymi dostawcami ww. odmian pism, ostro sprzeczać.

Dodatkowo, jak widać na załączonych przykładach, każdorazowo tytuł Dziennika Urzędowego może mieć inną ilość liter, a co za tym idzie zajmować różną szerokość (przy ustalonym stopniu pisma na 41pkt). Niestety nie pomyślano również i o tym i nie poinformowano odbiorców Ustawy o tym „drobnym” fakcie.

Aby więc zmieścić wymagany tekst w przewidzianym dla niego polu należy go odpowiednio, w każdym przypadku o inną wartość procentową, ścisnąć.

Jak mamy to teraz wytłumaczyć zagubionym użytkownikom aplikacji np. Microsoft Word, którzy wyrywają sobie włosy i dzwonią do naszej Agencji z płaczem, że dostarczony przez nas font jest „zbyt szeroki”?

I jak tu mówic o „dobrym przykładzie idącym z góry” ?

Oto poradnik - jak zamawiać:

1. Po pierwsze należy podać poprawne nazwy fontów:
  • Egyptian MT72 Ext
  • Univers 55
  • Univers 55 Oblique
  • Univers 65 Bold

2. Po drugie - należy podać platformę sprzętową.
  • PC
  • Mac

3. Po trzecie - należy podać format zapisu fontów.

  • OpenType (PC i Macintosh) - najczęstszy wybór
  • PostScript (PC lub Macintosh)
  • TrueType (PC lub Macintosh)

4. Po czwarte - należy podać liczbę stanowisk, na których zamierzamy zainstalować fonty.

  • 1-5 stanowisk -> licencja podstawowa (w cenie fontów)
  •  >5 stanowisk -> licencja rozszerzona MUL (dodatkowa opłata)

5. Po piąte - prosimy pamiętać o umieszczeniu wszelakich danych kontaktowo - księgowych na zamówieniu.

6. Po szóste - należy przesłać zamówienie.

  • poprzez formularz z niniejszej strony www - preferowane
  • faxem 22 628-37-35
  • pocztą e-mail.